แนวคิดเกี่ยวกับครอบครัวที่เจริญแล้ว ที่กำลังพัฒนา และด้อยพัฒนา นั้น มักถูกใช้เพื่ออธิบายถึงระดับการพัฒนาของครอบครัวในสังคมหนึ่งๆ โดยพิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น สถานภาพทางเศรษฐกิจ การศึกษา สาธารณสุข วัฒนธรรม และค่านิยม
ครอบครัวที่เจริญแล้ว มักหมายถึงครอบครัวที่มีฐานะทางเศรษฐกิจดี พ่อแม่มีการศึกษาสูง มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการดูแลครอบครัว ทุกคนในครอบครัวมีสุขภาพแข็งแรง มีการใช้ชีวิตที่สมดุลทั้งด้านร่างกาย จิตใจ และสังคม มีการแบ่งปันความรัก ความผูกพัน ความไว้วางใจ ความเคารพซึ่งกันและกัน มีการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในครอบครัวอย่างสร้างสรรค์ ครอบครัวที่เจริญแล้วมักสามารถปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงของสังคมได้ดี และสามารถสร้างสมาชิกในครอบครัวที่มีคุณภาพ เติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณธรรมและสามารถอยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างมีความสุข
ครอบครัวที่กำลังพัฒนา มักหมายถึงครอบครัวที่มีฐานะทางเศรษฐกิจปานกลาง พ่อแม่มีการศึกษาระดับมัธยมศึกษาหรือต่ำกว่า มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการดูแลครอบครัวในระดับหนึ่ง สมาชิกในครอบครัวมีสุขภาพโดยเฉลี่ย มีการใช้ชีวิตที่ค่อนข้างเร่งรีบ มีการแบ่งปันความรัก ความผูกพัน ความไว้วางใจ ความเคารพซึ่งกันและกันในระดับหนึ่ง มีการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในครอบครัวด้วยความรุนแรงหรือวิธีอื่นๆ ที่ไม่เป็นสร้างสรรค์ ครอบครัวที่กำลังพัฒนามักสามารถปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงของสังคมได้ในระดับหนึ่ง แต่อาจต้องเผชิญกับปัญหาต่างๆ มากกว่าครอบครัวที่เจริญแล้ว
ครอบครัวด้อยพัฒนา มักหมายถึงครอบครัวที่มีฐานะทางเศรษฐกิจต่ำ พ่อแม่มีการศึกษาต่ำกว่าระดับมัธยมศึกษา มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการดูแลครอบครัวในระดับน้อย สมาชิกในครอบครัวมีสุขภาพไม่ดี มีการใช้ชีวิตที่ยากลำบาก มีการแบ่งปันความรัก ความผูกพัน ความไว้วางใจ ความเคารพซึ่งกันและกันในระดับน้อยหรือไม่มีเลย มีการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในครอบครัวด้วยความรุนแรง ครอบครัวด้อยพัฒนามักไม่สามารถปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงของสังคมได้ และอาจเผชิญกับปัญหาต่างๆ มากมาย เช่น ปัญหาความยากจน ปัญหาการศึกษา ปัญหาสุขภาพ ปัญหาความรุนแรงในครอบครัว เป็นต้น
ความแตกต่างระหว่างแนวคิดเกี่ยวกับครอบครัวที่เจริญแล้ว ที่กำลังพัฒนา และด้อยพัฒนา นั้น สะท้อนให้เห็นถึงความแตกต่างของระดับการพัฒนาของสังคมนั้นๆ ครอบครัวที่เจริญแล้วมักพบได้ในประเทศที่มีการพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคมสูง ส่วนครอบครัวที่กำลังพัฒนาและด้อยพัฒนามักพบได้ในประเทศที่มีการพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคมต่ำ
อย่างไรก็ตาม แนวคิดเกี่ยวกับครอบครัวที่เจริญแล้ว ที่กำลังพัฒนา และด้อยพัฒนา นั้น เป็นเพียงแนวคิดคร่าวๆ เท่านั้น ครอบครัวในแต่ละสังคมอาจมีความแตกต่างกันไปตามปัจจัยต่างๆ มากมาย สิ่งสำคัญคือ ครอบครัวทุกครอบครัวควรให้ความสำคัญกับการดูแลสมาชิกในครอบครัวให้มีความสุขและเติบโตได้อย่างมีคุณภาพ
แนวคิดครอบครัวที่เจริญแล้ว
แนวคิดครอบครัวที่เจริญแล้ว หมายถึง ครอบครัวที่มีลักษณะดังต่อไปนี้
- เน้นความสัมพันธ์ส่วนตัวระหว่างสมาชิกในครอบครัว มากกว่าสถาบันครอบครัว
- สมาชิกในครอบครัวมีบทบาทและหน้าที่ที่เท่าเทียมกัน
- มีการเปิดเผยความคิดเห็นและความรู้สึกกันในครอบครัว
- แก้ไขปัญหาความขัดแย้งในครอบครัวด้วยสันติวิธี
- ส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวพัฒนาตนเอง
แนวคิดครอบครัวที่เจริญแล้ว ส่งผลให้ครอบครัวมีความเข้มแข็งและมั่นคง สามารถปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงของสังคมได้ และสามารถสร้างสมาชิกในครอบครัวที่มีคุณภาพ เติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณธรรมและสามารถอยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างมีความสุข
แนวคิดครอบครัวที่กำลังพัฒนา
แนวคิดครอบครัวที่กำลังพัฒนา หมายถึง ครอบครัวที่มีลักษณะดังต่อไปนี้
- ให้ความสำคัญกับสถาบันครอบครัวเป็นหลัก โดยไม่เน้นความสัมพันธ์ส่วนตัวระหว่างสมาชิกในครอบครัว
- สมาชิกในครอบครัวมีบทบาทและหน้าที่ที่ไม่เป็นธรรม เช่น ผู้ชายเป็นใหญ่ ผู้หญิงต้องทำงานบ้าน
- มีการปิดบังความคิดเห็นและความรู้สึกกันในครอบครัว
- มีการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งในครอบครัวด้วยความรุนแรง
- ไม่มีการส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวพัฒนาตนเอง
แนวคิดครอบครัวที่กำลังพัฒนา ส่งผลให้ครอบครัวมีความเปราะบางและมีโอกาสแตกแยกได้ง่าย ไม่สามารถปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงของสังคมได้ และสามารถสร้างสมาชิกในครอบครัวที่มีคุณภาพได้ยาก
แนวคิดครอบครัวด้อยพัฒนา
แนวคิดครอบครัวด้อยพัฒนา หมายถึง ครอบครัวที่มีลักษณะดังต่อไปนี้
- มีปัญหาความรุนแรงในครอบครัว เช่น การใช้ความรุนแรงทางกายภาพ ทางวาจา ทางอารมณ์
- มีปัญหาการใช้สารเสพติด
- มีปัญหาการพนัน
- มีปัญหาสุขภาพจิต
- มีปัญหาเศรษฐกิจ
แนวคิดครอบครัวด้อยพัฒนา ส่งผลให้ครอบครัวไม่สามารถทำหน้าที่ของตนเองได้อย่างเต็มที่ ไม่สามารถสร้างสมาชิกในครอบครัวที่มีคุณภาพได้ และส่งผลกระทบต่อสังคมโดยรวม
ปัจจัยที่ส่งผลต่อแนวคิดครอบครัว
ปัจจัยที่ส่งผลต่อแนวคิดครอบครัว ได้แก่
- วัฒนธรรมและค่านิยมของสังคม
- การศึกษาของสมาชิกในครอบครัว
- เศรษฐกิจของครอบครัว
- สภาพแวดล้อมทางสังคม
แนวทางการพัฒนาแนวคิดครอบครัว
แนวทางการพัฒนาแนวคิดครอบครัว ได้แก่
- ส่งเสริมให้ครอบครัวให้ความสำคัญกับความสัมพันธ์ส่วนตัวระหว่างสมาชิกในครอบครัว
- ส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวมีบทบาทและหน้าที่ที่เท่าเทียมกัน
- ส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวเปิดเผยความคิดเห็นและความรู้สึกกัน
- ส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวแก้ไขปัญหาความขัดแย้งด้วยสันติวิธี
- ส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวพัฒนาตนเอง
การพัฒนาแนวคิดครอบครัว จะช่วยให้ครอบครัวมีความเข้มแข็งและมั่นคง สามารถปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงของสังคมได้ และสามารถสร้างสมาชิกในครอบครัวที่มีคุณภาพ เติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณธรรมและสามารถอยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างมีความสุข